Γκούτενμπεργκ, Γιόχανες

(Johannes Gutenberg, Μάιντς 1400; – 1468;).Γερμανός τυπογράφος. Θεωρείται ο εφευρέτης της τυπογραφίας με κινητά στοιχεία. Το όνομά του παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο Στρασβούργο –όπου είχε εκπατριστεί– στα πρακτικά μιας δίκης. Αργότερα γύρισε στο Μάιντς (Μαγεντία) και από την περίοδο εκείνη η αναγνώριση των έργων του είναι πολύ δύσκολη, γιατί δεν έβαζε ποτέ το όνομά του στα προϊόντα του τυπογραφείου του. Στα πρώτα αυτά χρόνια της δράσης του φαίνεται ότι ανήκουν ορισμένα από τα αρχαιότερα έντυπα της Ευρώπης (ένα απόσπασμα από γερμανικό ποίημα για την Παγκόσμια Δίκη, που σώζεται στο μουσείο Γ. στο Μάιντς του 1445-46, ένα αστρονομικό ημερολόγιο του 1448, καθώς και διάφορες εκδόσεις της λατινικής γραμματικής του Δονάτου). Το 1449, αφού ίδρυσε εταιρεία με τον τραπεζίτη Γιόχαν Φουστ, δημοσίευσε τα περίφημα Γράμματα Συγγνώμης (1454-55), ίσως τα αρχαιότερα χρονολογημένα έντυπα. Τέλος, το 1455 χάρη στην τεχνική συνεργασία του Πέτερ Σάτφερ, είδε το φως της δημοσιότητας το πρώτο τυπογραφικό έργο της Ευρώπης, η περίφημη Βίβλος,η λεγόμενη των 42 στίχωνμαζαρινή (από το όνομα του καρδινάλιου ο οποίος κατείχε ένα αντίτυπο) από την οποία δεν έχουν διασωθεί περισσότερα από είκοσι αντίτυπα. Όταν διακόπηκαν οι σχέσεις του με τον Φουστ, αναδιοργάνωσε το τυπογραφείο του με την προστασία του δημάρχου του Μάιντς Κόνραντ Χούμερι και τύπωσε ανάμεσα στα άλλα, το Καθολικόν του 1460 και τη Βίβλο τη λεγόμενη των 36 στίχων. Ανάγλυφο από το μνημείο του Γιόχανες Γκούτενμπεργκ στο Μάιντς, την πόλη όπου γεννήθηκε ο εφευρέτης της τυπογραφίας με κινητά στοιχεία. Στο μουσείο Γκούτενμπεργκ, στο Μάιντς, υπάρχει μεταξύ άλλων ανακατασκευασμένο και το εργαστήριο του Γερμανού τυπογράφου (φωτ. Igda).